ศูนย์การรักษา ศูนย์การรักษา

บริการการรักษาที่ครบวงจร

• ตรวจดูแลผู้ป่วยที่มารับการรักษาโดยการฉายรังสี
• บริการฉายรังสีทั้งผู้ป่วยในและผู้ป่วยนอก 
• บริการการฉายรังสีระยะใกล้ เช่น การใส่แร่ในผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูก เป็นต้น
• บริการให้ความรู้และคำแนะนำ รวมถึงการให้คำปรึกษาแก่ผู้ป่วยและญาติ ในการดูแลผู้ป่วยที่มารับการรักษาโดยการฉายรังสี ทั้ง ก่อน ระหว่าง และหลังการฉายรังสี โดยดูแลทั้งด้านร่างกายจิตใจ และอารมณ์

การรักษาด้วยรังสี แบ่งออกเป็น 2 แบบ คือ

1. รังสีรักษาระยะไกล (external beam radiation therapy) หรือที่เรียกว่าการฉายรังสีจากภายนอก โดยลำรังสีพลังงานสูงจากเครื่องเร่งอนุภาคมุ่งเข้าไปทำลายเซลล์มะเร็งภายในร่างกาย โดยมุ่งให้ปริมาณรังสีสูงสุดที่เซลล์มะเร็ง และเนื้อเยื่อปกติได้รับรังสีน้อยที่สุด

2. รังสีระยะใกล้ (brachytherapy) หรือที่เรียกว่าการใส่แร่ คือ การนำเม็ดแร่รังสีเข้าไปภายในร่างกายของผู้ป่วย ซึ่งต้นกำเนิดรังสีจะอยู่ใกล้กับบริเวณที่จะทำการรักษาโดยตรง เช่น มะเร็งปากมดลูก เมื่อได้ปริมาณรังสีตามแผนการรักษา  จะนำเม็ดแร่และเครื่องมือออก  เม็ดแร่ที่ใช้ในปัจจุบันคือ แร่อิริเดียม - 192 การรักษาโดยเทคนิคนี้  ผู้ป่วยจะได้รับการรักษาเป็นผู้ป่วยนอก  ไม่ต้องพักค้างในโรงพยาบาล 

เครื่องมือทางรังสีของแผนกรังสีรักษา โรงพยาบาลจุฬาภรณ์นั้น ประกอบไปด้วย

ข้อควรรู้เกี่ยวกับรังสีรักษา

รังสีรักษาคืออะไร

          รังสีรักษา เป็นการรักษาโรคโดยใช้รังสี โดยมีหลักสำคัญคือการใช้ปริมาณรังสีให้มากพอที่จะทำลายเนื้องอกได้หมด ในขณะเดียวกันจะมีการคำนึงถึงผลต่ออวัยวะอื่น ๆ ที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงให้ปลอดภัยจากผลข้างเคียง ดังนั้นในการใช้รังสีรักษาเพื่อรักษามะเร็งนั้น จึงต้องมีการวางแผน การรักษาที่เหมาะสมร่วมกับการให้คำแนะนำผู้ป่วยและญาติ และมีการติดตามการตรวจรักษาผู้ป่วยเป็นระยะ

          การใช้รังสีรักษาเพื่อการรักษาโรค เป็นวิธีที่มีมานาน แต่ยังขาดความเข้าใจสำหรับประชาชนทั่วไป ซึ่งมักจะคิดว่าเป็นการใช้เพื่อการรักษาโรคมะเร็งได้เพียงอย่างเดียว ในความเป็นจริงแล้ว การใช้รังสีสามารถนำมารักษาโรคทั้งที่เป็นมะเร็งและไม่ใช่มะเร็ง

          รังสีจะทำลายเซลล์ที่เจริญเติบโตเร็ว ดังนั้นเซลล์มะเร็งที่เติบโตเร็วจึงถูกทำลายได้ง่าย ในขณะที่เซลล์อวัยวะปกติของร่างกายจะถูกทำลายต่อรังสีน้อยกว่า เซลล์ปกติของมนุษย์มีความสามารถในการซ่อมแซมตนเองได้ดีกว่าเซลล์มะเร็ง จึงสามารถกลับสู่สภาวะปกติได้ดีหลังจากได้รับรังสี นอกจากนี้แพทย์ทางรังสีรักษามีเครื่องมือและวิธีการ เพื่อทำให้ลำรังสีเข้าถึงบริเวณที่เป็นก้อนมะเร็งได้อย่างถูกต้องแม่นยำ และทำอันตรายต่อเนื้อเยื่อปกติน้อยที่สุด

การใช้รังสีทางการแพทย์มีความเสี่ยงหรือไม่

          ความเสี่ยงขึ้นอยู่กับปริมาณรังสีที่ใช้ ดังนั้นการใช้รังสีในปริมาณที่พอเหมาะโดยอาศัยองค์ความรู้และประสบการณ์ของรังสีแพทย์จะช่วยให้ใช้ประโยชน์จากรังสีได้สูงสุดและลดความเสี่ยงลงได้

การฉายรังสีเป็นอันตรายต่อร่างกายหรือผู้อยู่ใกล้ชิดหรือไม่

• การฉายรังสีไม่เจ็บ ผู้ป่วยรู้สึกเหมือนการเอกซเรย์ธรรมดา
• เมื่อออกจากห้งอฉายรังสีแล้วจะไม่มีรังสีเหลืออยู่ในร่างกาย ผู้ป่วยสามารถอยู่ใกล้ชิดผู้อื่นได้ตามปกติ การฉายรังสีโดยทั่วไปต้องมีการแบ่งฉายหลายครั้ง เพื่อลดการเกิดผลข้างเคียงต่ออวัยวะปกติ

การฉายรังสีใช้เวลานานเท่าไหร่

          การฉายรังสีโดยทั่วไป ฉาย 5 ครั้งต่อสัปดาห์ วันละ 1 ครั้ง ใช้เวลารวมทั้งหมดประมาณ 4-6 สัปดาห์ แตกต่างกันไปบ้างในผู้ป่วยแต่ละราย ดังนั้นรายละอียดควรสอบถามจากแพทย์ที่ทำการรักษา

          การฉายรังสีในแต่ละวัน ใช้ระยะเวลาในห้องฉายรังสีประมาณ 30 นาทีต่อครั้ง ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล ฉายรังสีแล้วกลับบ้านได้เลยและผู้ป่วยสามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ตามปกติ

การฉายรังสีทำให้โรคกระจายทั่วร่างกายหรือไม่

          การฉายรังสีเพื่อทำล่ายมะเร็งในขอบเขตที่กำหนดไว้ การฉายรังสีเป็นการป้องกันการกระจายของโรค ควบคุมโรคและสามารถทำลายเนื้องอก ช่วยทุเลาอาการเจ็บปวด การฉายรังสีไม่ทำให้มะเร็งกระจาย

การฉายรังสีรักษาโรคให้หายขาดได้จริงหรือไม่

         ผู้ป่วยที่เป็นระยะเริ่มแรกสามารถรักษาให้หายขาดได้ มีผู้ป่วยที่รักษาหายแล้วจำนวนมากที่สามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้ตามปกติ ในรายที่ระยะของโรคมากแล้ว แม้ว่ารังสีไม่อาจรักษาโรคให้หายขาดได้ แต่อาจทุเลาอาการหรือความเจ็บปวดได้

การเตรียมร่างกายให้พร้อมก่อนการฉายรังสีมีอะไรบ้าง

          รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น นม ไข่ ปลา เนื้อสัตว์ ผักและผลไม้ ไม่เป็นความจริงที่ว่าการรับประทานอาหารประเภทเนื้อสัตว์ จะทำให้เนื้องอกเจริญเติบโตเร็ว ถึงแม้ว่าผู้ป่วยจึงควรรับประทานอาหารที่ประโยชน์ เพื่อให้ร่างกายแข็งแรงพร้อมรับการรักษา  ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 6-8 แก้ว  นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ อย่างน้อยวันละ 6-8 ชั่วโมง ดูแลรักษาความสะอาดของร่างกายอยู่เสมอ  ออกกำลังกายบ้างตามความเหมาะสม งดสิ่งเสพติด เช่น สุรา บุหรี่ ฯลฯ

ผลข้างเคียงจากการฉายรังสีมีอะไรบ้าง

ผลต่อผิวหนัง ขึ้นอยู่กับปริมาณรังสีและเทคนิคที่ใช้ สีผิวที่เข้มขึ้น ส่วนใหญ่เกิดขึ้นชั่วคราวและจะค่อย ๆ หายไปหลังการฉายรังสีครบ การป้องกันหรือลดผลข้างเคียงต่อผิวหนังทำได้โดยหลีกเลี่ยงการขัดถูหรือระคายเคืองบริเวณผิวหนังส่วนที่มีการฉายรังสี

ผลข้างเคียงต่ออวัยวะอื่น จะเกิดขึ้นเฉพาะบริเวณที่มีการฉายรังสีและขึ้นกับบริเวณที่ฉายและปริมาณรังสี ควรปรึกษาแพทย์ทางรังสีรักษาและพยาบาลที่ดูแลผู้ป่วย